همبستگی کیفیت هوای محیطهای بسته و هوای بیرون مناطقی با آلودگی هوای زیاد - تهران 1382

از آن که امروزه بیشتر افراد جامعه شهری حدود80 تا90 درصد اوقات کار و زندگی خود را در محیط های بسته سپری نموده و در معرض آلودگی هوای این محیط ها هستند، اهمیت بررسی کیفیت هوای محیط های بسته آشکار می گردد. همچنین، اثرات آلاینده های عمده مطرح در کیفیت هوای محیط های بسته مانند CO و PM10 که معضل اصلی آلودگی هوای شهری تهران نیز به شمار می آیند و میزان تاثیرپذیری این آلاینده ها از هوای بیرون بر کیفیت هوای محیط های بسته اعم از اداری ، مسکونی و آموزشی بررسی شده است . تهران ، شهری است کاسه مانند از نظر ناهمواری های طبیعی که در آن میزان بارندگی سالانه محدودیت دارد، بیش از نیمی از روزهای سال ، هیچ بادی در آن نمی وزد فراتر از 70% روزهای سال با پدیده وارونگی هوا مواجه است و تعداد زیادی خودروی فرسوده در آن تردد می کند. با توجه به موقعیت مکانی ایستگاه های سنجش هوای تهران، 5 ایستگاه انتخاب شده و براساس آنها و به تبع آن، محدوده هایی و با کاربری های اداری و مسکونی به شعاع 500 متری هر ایستگاه در بررسی های میدانی در نظر گرفته شدند. ایستگاه ها منتخب عبارتند از: تجریش ، نجات اللهی ، پردیسان، فاطمی و قلهک، دستگاه انتخاب شده برای سنجش ذرات از دستگاه GRIMM ، برای CO از نمونه بردار CO استفاده شده است که اندازه گیری ها به صورت ساعتی از ساعت 8 صبح الی 4 بعد از ظهر و همزمان در محیط های باز و بسته انجام شده اند. نتایج محاسبات نشان دهنده وجود همبستگی معنی دار بین کیفیت هوای محیط های بسته با محیط های باز همجوار خود است. نتایج حاصل از اندازه گیری و محاسبه ? (غلظت آلاینده در محیط بسته نسبت به محیط باز) نشان می دهدکه برای آلاینده گازی CO ، ? بین 37/0تا68/0 و ذرات معلق بین حداقل 69/0 تا حداکثر 92/0 متغیر است. در اینجا ? گویای وابستگی کیفیت هوای محیط های بسته به محیط های باز است. خطی بودن نمودار ? بر حسب ، نشان دهنده وابستگی شدید کیفیت هوای محیط های بسته به محیط های باز خواهد بود در این خصوص ، دو وضعیت جداگانه قابل تشخیص خواهد بود: (i)ـ ایستگاه ها و مناطقی که کاملاً متاثر از فضای باز هستند، (ii) ـ ساختمان هایی با فشار مثبت در داخل که با برخورداری از تهویه مناسب می توانند آلاینده ها را از داخل به بیرون برانند و از ورود آلاینده ها به محیط بسته نیز جلوگیری نمایند. در مجموع از تمامی اندازه گیری های به عمل آمده در5 ایستگاه ، حدود 72% از ایستگاه ها وابستگی شدید ، 10% وابستگی کم و 18% نیز عدم وابستگی برای آلاینده CO نشان داده اند. از نظر آلاینده PM10 نیز 36% وابستگی کم 27% عدم وابستگی را به نمایش گذارده اند.